XVI-wieczny hiszpański konkwistador i odkrywca Vasco Núñez de Balboa (1475-1519) pomógł założyć pierwszą stabilną osadę na kontynencie południowoamerykańskim w Darién, na wybrzeżu Przesmyku Panamskiego. W 1513 r., prowadząc ekspedycję w poszukiwaniu złota, zauważył Ocean Spokojny. Balboa zażądał dla Hiszpanii zajęcia oceanu i wszystkich jego brzegów, otwierając drogę dla późniejszych hiszpańskich eksploracji i podbojów wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej. Osiągnięcia i ambicje Balboa stanowiły zagrożenie dla Pedra Ariasa Dávili, hiszpańskiego gubernatora Darién, który fałszywie oskarżył go o zdradę i kazał stracić na początku 1519 roku.
Wczesne życie i kariera Vasco Núñeza de Balboa
Balboa urodził się w 1475 roku w Jerez de los Caballeros, mieście w zubożałym regionie Estremadura w Hiszpanii. Jego ojciec był uważany za szlachcica, ale rodzina nie była zamożna; jak wielu z jego klasy, Balboa postanowił szukać szczęścia w Nowym Świecie. Około 1500 r. dołączył do hiszpańskiej ekspedycji, która badała wybrzeże dzisiejszej Kolumbii, po czym wrócił na wyspę Hispaniola (dzisiejsze Haiti i Dominikana) i próbował zarabiać na życie jako farmer. Popadłszy w długi, uciekł przed wierzycielami, udając się w 1510 r. na wyprawę z zaopatrzeniem do kolonii San Sebastian, położonej na wybrzeżu Uraby (dzisiejsza Kolumbia).
Do czasu ich przybycia kolonia została w dużej mierze opuszczona, po tym jak miejscowi tubylcy zabili wielu kolonistów. Za namową Balboa postanowili przenieść się na zachodnią stronę Zatoki Urabskiej, na wybrzeże Przesmyku Panamskiego, niewielkiego pasa ziemi łączącego Amerykę Środkową i Południową. W tym regionie miejscowi Indianie byli bardziej spokojni, a nowa kolonia, Darién, miała stać się pierwszą stabilną hiszpańską osadą na kontynencie południowoamerykańskim.
Balboa dostrzega Pacyfik
W 1511 roku Balboa pełnił funkcję tymczasowego gubernatora Darién. Pod jego władzą Hiszpanie ostro rozprawiali się z rdzennymi mieszkańcami regionu, by zdobyć złoto i inne bogactwa; od niektórych z tych Indian dowiedzieli się, że na południu leży bogate imperium (prawdopodobnie chodzi o Inków). We wrześniu 1513 roku Balboa poprowadził ekspedycję złożoną z około 190 Hiszpanów i kilku Indian na południe przez Przesmyk Panamski. Pod koniec tego samego miesiąca Balboa wspiął się na szczyt góry i zobaczył Ocean Spokojny, który Hiszpanie nazwali Mar del Sur (Morze Południowe).
Tymczasem, o czym Balboa nie wiedział, król Ferdynand II mianował starszego szlachcica Pedro Ariasa Dávilę (zwanego Pedrariasem) nowym gubernatorem Darién. W nagrodę za swoje eksploracje Balboa został mianowany gubernatorem prowincji Panama i Coiba, ale pozostał pod władzą Pedrariasa, który przybył do Darién w połowie 1514 roku, wkrótce po powrocie Balboa.
Późniejsze eksploracje i upadek Balboa
Mimo wzajemnych podejrzeń, obaj panowie zawarli niepewny pokój, a Pedrarias nawet zaręczył Balboi swoją córkę Marię (w Hiszpanii) przez pełnomocnika. Niechętnie też dał mu pozwolenie na zorganizowanie kolejnej ekspedycji w celu zbadania i podbicia Mar del Sur i okolicznych ziem. Balboa rozpoczął te poszukiwania w latach 1517-18, po tym jak kazał zbudować flotę statków i przetransportować ją w kawałkach przez góry na Pacyfik.
